Vatandaş düşük teknolojiye yöneldi!

Deniz Dalgıç

ANKARA- Telefon fiyatları günden güne artmaya devam ediyor. Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, telefon fiyatlarının, yükselen döviz kuru ve artan vergi dilimleri nedeniyle vatandaşın alım gücünün üstünde yükseldiğini belirtti. Pahalılık ortamında vatandaşın uygun fiyata, daha düşük teknolojideki ürünlere yöneldiğini ancak bu ürünlerin ihtiyaçları karşılamadığını belirten Turnacı, "Vatandaş, birçok alandan tasarruf ederek biraz daha üst modeldeki ürünleri alıyor. Bu nedenle cari açığın artığını görüyoruz" dedi. Turnacı, vatandaşın cep telefonuna ulaşmasındaki sıkıntıların başında taksit kısıtlaması geldiğine dikkat çekerek, “2018 yılında dolar 4,75'ken uygulanan taksit kısıtlaması aynı seviyelerde seyrediyor. Haliyle istenilen teknolojiye sahip cihazları taksitle bile almak mümkün değil. Bu taksitleri ödeyecek alım gücü yok” diye konuştu. 

Turnacı, GAZETE DURUM'a telefon piyasasına ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Turnacı'ya sorduğumuz sorular ve yanıtları şöyle:

Telefon sektöründe durum ne?

Telekomünikasyon sisteminde özellikle cep telefonu alımlarında yükselen döviz kuru ve artan vergi dilimleri vatandaşın teknolojiye erişimini zorlaştırıyor. Ancak günümüzde cep telefonuna ulaşımın kolaylaştırılması gerektiğini savunuyoruz. Çünkü cep telefonları artık hayatımızın kumandası haline geldi. Bu ürünlere vatandaşın erişiminin kolaylaşmasının ülke ekonomisine ve diğer sektörlere birçok katkısı var. Çünkü vatandaşlar, bu ürünlerle dijitalleşiyor. Dijitalleşmeyi özümseyen toplumların ilerleyebildiğini görüyoruz. Bu alandaki teknolojilerde de söz sahibi olabilmemiz için teknolojiye ulaşmayı kolaylaştırmamız gerekiyor. Ancak bu fiyatlarla mümkün değil.

Satışlar ne durumda?

Daha önce yıllık ortalama 12 milyon cihaz satışı gerçekleşiyordu. Satışlar, pandemi döneminde vergi artırımlarından sonra 10 milyon adede kadar geriledi. Her geçen gün bu teknolojiye daha çok ihtiyaç duyuyoruz. Ama maalesef mevcut koşullar nedeniyle vatandaşın kayıt dışılığa yöneldiğini görüyoruz. Kayıt dışı 3,5 milyon civarında cihaz satışı söz konusu. Burada vatandaş mağdur olurken, devlet de vergi gelirlerinden mahrum ediliyor. Böyle giderse sektör kayıt dışılığa yenik düşecek.

Vatandaş pahalılık ortamında ne tür cihazlara yöneliyor?

Vatandaş uygun fiyata, daha düşük teknolojideki ürünlere yöneliyor. Bu düşük teknolojili ürünler birçok noktada vatandaşın ihtiyacını karşılamıyor. Bu konuda çok şikayet alıyoruz. Vatandaş düşük teknoloji ürünlerini ellerinde yedekte tutmak zorunda kalıyor. Çünkü bu tür ürünlerin ikinci el piyasası yok. Vatandaş, ilk aldığı giriş seviyesindeki ürünler ihtiyacını karşılamayınca, birçok alandan tasarruf ederek biraz daha üst modeldeki ürünleri alıyor. “Cari açığımızı azaltacağız” derken, ekstra ürün satışına neden oluyoruz. Bu nedenle cari açığın artığını görüyoruz. 

Telefonlara erişim neden bu kadar zorlaştı?

Vatandaşın cep telefonuna ulaşmasındaki sıkıntıların başında taksit kısıtlaması geliyor. 2018 yılında dolar 4,75'ken uygulanan taksit kısıtlaması aynı seviyelerde seyrediyor. Haliyle istenilen teknolojiye sahip telefonları taksitle bile almak mümkün değil. Bu taksitleri ödeyecek alım gücü yok. Vatandaşımız cep telefonu almaktan vazgeçmiyor ama taksitle cep telefonuna ulaşamayınca alternatif kanalları tercih ediyor. “Tefeci” faiziyle telefon almak zorunda kalıyor.

Vatandaşın uygun fiyata teknolojiye erişebilmesi için ne yapılmalı?

Taksit kısıtlaması en az 15 bin TL'ye esnerse vatandaşımız burada bir nebze daha rahat teknolojiye erişebilecek. Ardından bir vergi indirimi talep ediyoruz. Bu fiyatlarla vatandaşın teknolojiye ulaşması zorlaşıyor.