Rapçi Diddy'nin evlerine baskın yapıldı
Rapçi Diddy'nin evlerine baskın yapıldı
Buse Terim, Volkan Bahçekapılı'dan boşandı
Buse Terim, Volkan Bahçekapılı'dan boşandı
Yalı Çapkını en çok izlenen dizi oldu
Yalı Çapkını en çok izlenen dizi oldu
'Belki de artık hiç film çekmem'
'Belki de artık hiç film çekmem'
123456789
Rapçi Diddy'nin evlerine baskın yapıldı
Rapçi Diddy'nin evlerine baskın yapıldı
Buse Terim, Volkan Bahçekapılı'dan boşandı
Buse Terim, Volkan Bahçekapılı'dan boşandı
Yalı Çapkını en çok izlenen dizi oldu
Yalı Çapkını en çok izlenen dizi oldu
'Belki de artık hiç film çekmem'
'Belki de artık hiç film çekmem'
123456789

Antik çağın WhatsApp’ı: Smyrna Agora duvar yazıları

İzmir'de MS 2-4. yüzyıl arasında yazıldığı tespit edilen duvar yazıları, bulmacadan duaya, dedikodudan hayal kırıklığına kadar pek çok ayrıntı içeriyor.

Semra İğtaç

İZMİR- İzmir'de MS 2-4. yüzyıl arasında yazıldığı tespit edilen duvar yazıları, bulmacadan duaya, dedikodudan hayal kırıklığına kadar pek çok ayrıntı içeriyor. Antik çağın WhatsApp'ı diyebileceğimiz Smyrna Agora duvarlarında yaklaşık bin 500 grafito (duvar yazısı) olduğu belirtiliyor. 

Smyrna Antik Kenti'nde 1933'te başlatılan arkeolojik kazılar, 2007'den beri Smyrna Antik Kenti ve Agora Tiyatrosu Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Akın Ersoy'un önderliğinde yürütülüyor. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Türk İslam Arkeolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Ersoy, dünyanın en zengin Yunanca duvar yazı koleksiyonunun, tarihi İzmir Agorası’nda bulunduğunu söyledi. 


Pek çok mesaj içeriyor  

Türkiye Kalite Derneği (KalDer) İzmir Şubesi tarafından düzenlenen Mükemmelliği Arayış Sempozyumu’nda konuşan Doç. Dr. Ersoy, tarihi Agora kazılarında çıkarılan birbirinden ilginç duvar yazıları ve bunlara verilen yanıtları dinleyicilere anlattı. Ersoy, duvar yazılarında bulmacadan sevgiliye notlara, dedikodudan fıkralara kadar birçok mesaja yer verildiğini, bunların adeta günümüzün akıllı cep telefonlarındaki WhatsApp mesajlaşma uygulamasını anımsattığını belirtti.  


WhatsApp’ı anımsatan yazılar sıva üzerine kazınmış...

Söz konusu yazıların Helenistik ve Roma dönemlerindeki günlük yaşama ait kesitlerden oluştuğunu aktaran Ersoy, İzmir’in günlük yaşantısına ilişkin önemli ipuçları veren grafitoların, MS 2. yüzyıl ile 4. yüzyıl arasında yapıldıklarını kaydetti. Ersoy, duvarlarda boya ile yapılmış yazı ve resimlerin dışında, sıva üzerine kazınmış onlarca yazı ve resim bulunduğunu kaydetti.


İtiraf, bulmaca ve mesajlar

Agora’da bulunan grafitolardan İzmir’in antik dönemde büyük bir hoşgörüye sahip olduğunun anlaşıldığını vurgulayan Akın Ersoy, şöyle konuştu:

“Ticaret gemisi çizimlerinden gladyatörlere kadar farklı şekillerin olduğu grafitolar arasında çeşitli itiraflar da yer alıyor. 'Beni sevmeyen birini seviyorum' ve 'Leontis adlı birisi eşini aldatanı buldu ve öldürdü' bu itiraflardan bazıları. Antik dönemde Agora’daki sulardan şifa bulanların yazdığı bir grafitoda, 'Gözlerimi tanrılar iyileştirdi, bu nedenle tanrılara kandil adadım' yazıyor.

'Ruh veren' kelimesi...

Başka bir yazıda ise 'Ruh veren' kelimesi geçiyor. Bu yazının erken dönem Hıristiyanlık'ta Hz. İsa’yı işaret ettiği öngörülüyor. Ayrıca duvarlarda çeşitli oyunlar ve bilmeceler de bulunuyor.


Beş satırlı bilmeceler

Yukarıdan aşağıya ve soldan sağa okunduğunda aynı olan kelimelerle hazırlanmış beş satırlı bilmecelere ek olarak, yanıtı içinde olan bilmeceler de Agora’nın duvarlarını süsleyerek henüz gizemini koruyor.”