"Çeşme faciası" 252 yıl sonra sergileniyor

Semra İğtaç

İZMİR- Toplumsal alanda yaptığı kültürel, arkeolojik ve tarihi çalışmalarıyla öne çıkan iş insanı Oğuz Aydemir, "Çeşme Deniz Tarihinin Üç Efsane Amirali” sergisinde, 252 yıl önceki büyük denizcilik felaketinin belgelerini tarih tutkunlarıyla buluşturuyor. "Çeşme faciası" olarak bilinen ve 11 bin kişinin hayatını kaybettiği deniz savaşının hikâyesi; çizimler, resimler, gazete yazılarıyla İzmirli sanatseverlerin ilgisine sunuldu. 

"Çeşme Deniz Tarihinin Üç Efsane Amirali”  sergisinde, 1768-1774 Osmanlı-Rus Harbi haritası, Osmanlı’nın 84 toplu "Burc-u Zafer" kalyonu ile Kraliçe II. Katerina'nın bölgedeki isyancılara rüşvet olarak dağıtılması için bastırdığı 500 bin adet altın sikkeyi de taşıyan Rus amiral gemisi Yevstafiy’nin maketleri, savaş döneminde Osmanlı İmparatorluğu’nda tahtta bulunan III. Mustafa, Rus tarafında Çariçe II. Katerina ve savaşın komutanlarından Cezayirli Gazi Hasan Paşa’nın tam boy resim maketleri, haklarında bilgiler, her iki tarafta görevli olan komutanlar ile savaşta etkin kişilerin fotoğrafları ve haklarında bilgiler, Rus Donanma Komutanı Kont Aleksi Orlov’un bizzat yazıp imzaladığı, aralarında Türk savaş gemilerinin özelliklerini ve mevkilerini gösteren çizimler, Kont Orlov’un savaş planları-günlükleri, Çeşme baskını öncesi taktikler ile Kont’un gemilerine gönderdiği hücum emirlerinin bulunduğu belgeler, savaşla ilgili yabancı ressamların tabloları, o dönemde Avrupa basınında çıkan gazete yazıları, karikatürler, savaş sonrası Rusya’daki yansımaların yer aldığı gazete kupürleri yer alıyor.

Deniz tarihine ışık tutan sergi, Anadolu topraklarına giriş yaptıktan kısa süre sonra denizlere açılmanın, Akdeniz’e hâkim olmanın kapısını aralayan kaptan-ı deryaların, denizcilerin, deniz tarihindeki dönüm noktalarının eşsiz hikayesini belgeliyor.