Rusya-Ukrayna Savaşı’nın bir yılı

Gazete Durum Analiz

Ukrayna-Rusya Savaşı, 24 Şubat 2023 tarihinde bir yılını geride bıraktı. Ukrayna’nın Liviv kentinde bir araya gelen Hristiyanlar, barışın sağlanması için dua ederken, Ukrayna Savunma Bakanı Reznikov, ‘Savaşın yıl dönümüyle birlikte karşı taarruza geçmeye hazırlanıyoruz’ açıklamasını yaptı.

Ukrayna Halkı’nın duaları, Çin’in Ukrayna’da barış ve istikrarın sağlanmasına yönelik girişimleri ile cevap buldu. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in ‘Çin’in Ukrayna Savaşı'ndaki barış çağrısının bizim için her hangi bir güvenilir tarafı yok’ açıklaması; Ukrayna halkının dualarına tanrının ne karşılık vereceğinden ziyade Anglo Saksonların bu savaş hakkında ne düşündüğünün daha önemli olduğunu uluslararası kamuoyuna göstermiş oldu.

Rusya karşısında kurulan Kuzey Atlantik ittifakı adına Stoltenberg’in barış için atılan bu adımları görmezden gelmesi, Anglosaksonlar’ın bu savaşı Rusya’yı bir yıpratma savaşına dönüştürmek için araçsallaştırdığını gösteriyor. Uzun yıllar devam etme riski ile baş başa kalan Rusya-Ukrayna Savaşı bir yılını geride bırakırken Moskova’nın savaş stratejisi Rusya adına bekleneni verememiş gözüküyor. Ukrayna Bağımsızlık Meydanı Maidan’da yaşanan olaylar sonrası Rus yanlısı Yanukoviç'i göreve getiren Rusya, Zelenski’nin yerine yeni bir Yanukoviç atayarak Ukrayna'nın dış politikasında bir rota değişikliği yapmayı planladı. Fakat Zelenski’ye Batılı müttefikleri tarafından verilen askeri ve ekonomik destek ile Rusya’nın bu planı şimdilik çökertilmiş görünüyor. Moskova’nın masa başında yaptığı planlar savaş alanında yaşananlar karşısında değiştirilmek zorunda kaldı. Savaş alanında yaşanan süreç Putin’i Avrupa’ya karşı enerji kartını kullanmaya zorladı. Avrupa, Rusya’nın enerji kartını kullanması ile birlikte hızla konfor alanından uzaklaşırken Moskova ağır ekonomik yaptırımlarla yüzleşmek zorunda kaldı.

Putin’in uluslararası kamuoyunda Ukrayna topraklarındaki Neonazi - Azov Taburları’na karşı başlattığı askeri harekât, kısa bir süre sonra Ukrayna’nın egemenlik haklarına bir saldırıya dönüştü. Harekât terminolojisi yerini kısa bir süre içerisinde savaş terminolojisine bıraktı. Ukrayna’nın güneyine yayılan savaş Rusya’nın; Luhansk, Donetsk, Zaporijya ve Herson’un ilhakı ile bir sonraki aşamaya geçti. Bu şehirlerin Kırım’ın kaderi ile yüzleşmesi ise çok sürmedi. Rusya’nın bu şehirleri ilhak etmesi Putin’in Neonazi tezini şüpheli hale getirdi. Putin’in söylemleri ile savaş alanında yaptıklarının tutarlı olmadığını uluslararası kamuoyuna anlatmayı başaran Zelenski, Rus Orsusu’nu Herson’dan kısmi olarak çekilmeye zorlarken öte taraftan Kerç Köprüsü ve Kırım’daki Rus askeri üslerini vurmayı başardı. Böylece Ukrayna Ordusu cephede kazandığı başarılar ile Batılı müttefiklerinin takdirini kazanmış oldu. Ukrayna Ordusu'nun Rus Ayısı karşısında gösterdiği kazanımlar, bütün dünyada Ruslar açısından işlerin yolunda gitmediğinin göstergesi olarak yorumlandı.

Batı'ya karşı namlusuna enerji kartını süren Putin; Kuzey Akım I-II Doğalgaz Boru Hatlarında meydana gelen patlamaların ardından elini güçlendirmek için 21 Şubat 2023 tarihinde Rusya Federal Meclisi’nde yaptığı konuşmasında; Moskova yönetiminin nükleer silahsızlanma anlaşmasını askıya aldığını açıkladı. Bu açıklama ile Putin dehşet dengesinin hâlâ en önemli aktörünün kendisini olduğunu vurguladı. Birçok analist Putin’in nükleer silah kullanma konusunda blöf yaptığı görüşünde birleşmiş olsa da Putin, bu kozu sahaya sürerek dosta güven düşmana korku vermeyi başarmış görünüyor.

Moskova’nın blöfüne rest çeken Batı; Zelenski’nin ‘Ukrayna düşerse NATO düşer’ çağrılarına kulaklarını tıkayamadı. Almanya’nın Leopard, İngiltere’nin Challenger ve ABD’nin de Abrams tanklarını, Yunanistan’ın ise S-300 hava savunma silahlarını Ukrayna’ya göndereceğini açıklaması bahar aylarının gelmesi ile birlikte savaşın giderek şiddetini arttıracağına işaret ediyor. Rusya’nın Belarus ile dostluğu, yeni bir cephenin açılacağının sinyallerini çoktan vermiş durumda.

Belarus Cumhurbaşkanı Alexander Lukaşenko’nun açıklamalarına bakacak olursak Putin, Belarus’ta yeni bir cephe açarak Ukrayna’nın sıklet noktasını dağıtmayı planlıyor. Bu senaryonun gerçekleşmesi halinde Ruslar Kiev’e odaklanma fırsatını yakalamış olacak.

Buna karşın Zelenski’nin; Rusya’nın ilhak ettiği Luhansk, Donetsk, Zaporijya, Herson ve Kırım’ı geri alma iradesini koruduğunu görüyoruz. Almanya ve Fransa gibi ülkeler bu savaşın bir an evvel bitmesini istese de Amerika ve İngiltere gibi savaşının devam etmesini isteyen ülkelerin yanında yer alıyorlar. Daha doğrusu yer almak zorunda kalıyorlar. Bu zorundalık durumu Putin’i, ülkesine karşı uygulanan uluslararası tecritti kırmak için Çin ve Hindistan ile yakınlaşmaya ve onları ikna etmeye zorluyor. 

Sonuç olarak; NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in savaşın yıl dönümünde Çin’in barış çağrılarına kulaklarını tıkaması aslında Anglosaksonların Ukraynalıların ölümünü, Rusya’yı uzun soluklu bir yıpratma aracına dönüştürmeye tercih ettiğini gösteriyor. Rus Amerikan rekabeti, Avrasya coğrafyasında sürdürülen hâkimiyet mücadelesi ve Ukrayna’nın istikrarsız siyasal yapısı nedeniyle bu savaş uzun yıllar devam edecek görünüyor. Bizim payımıza düşen ise tıpkı savaşın yıl dönümünde Ukrayna’nın Liviv kentinde bir araya gelen Hristiyanlar gibi barışın sağlanması için dua etmek ve barışın tesisi için bölgesel işbirliklerine katkıda bulunmak olmalı. Ayrıca enerji ve tarım konusunda Rusya ve Ukrayna’ya olan bağımlılıklarımızdan kurtulmak için bir an evvel harekete geçmemiz gerekiyor. Aksi takdirde soba başında Anglo Saksonların bizim yerimize yağmur duasına çıkmasını bekleriz.