Rusya-Ukrayna Savaşı'nda Ufukta Ateşkes mi görünüyor?

CIA Direktörü Bill Burns ve Rus Dış İstihbarat Servisi (SVR) Başkanı Sergey Narışkin arasında MİT'in ev sahipliğinde, 14 Kasım 2022’de Ankara’da bir toplantı gerçekleştirildi.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, "Bu görüşme, Türkiye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın küresel barışa sunduğu önemli katkılara bir yenisini eklemiştir" ifadesini kullandı.

Ankara’nın ev sahipliği yaptığı toplantıdan bir hafta önce ABD, Ukrayna’yı masaya oturmaya ikna etmek için Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ı Ukrayna’ya yolladı. 

Sullivan’ın ziyareti Genelkurmay Başkanı Milley’in, “masaya oturun” önerisini götürdüğü şeklinde medyaya sızdırıldı. Kısa bir süre sonra Amerika, Zelenski’ye Rusya ile masaya oturması için baskı yaptığını ve Kremlin’le kapalı kapılar arkasında görüştüğünü itiraf etti.

ABD Başkanı Biden, bankalara, “Rusya ile çalışmayı sürdürün” telkininde bulundu. Avrupa, Hollanda’nın yaptırımları kaldırması ile Moskova’ya ilk zeytin dalını uzattı. “Putin’le görüşmem” diyen Zelenski, 8 Kasım’da, “Müzakerelere hazırım” diyerek şartlarını sıraladı. 

Bütün bu gelişmeler kısa vadede Rusya ile gergin olan ilişkilerin normalleşme sürecine girdiği şeklinde yorumlandı. Peş peşe açıklamalar Washington’un, Ukrayna ile Rusya arasında olası bir ateşkesi Türkiye üzerinden mi gerçekleştirdiği sorusunu akıllara getirdi. 

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi yaptığı açıklamada, “MİT'in ev sahipliğinde gerçekleşen toplantı hiçbir şekilde Ukrayna’da savaşın çözümüne yönelik müzakere anlamına gelmiyor. Rusya’nın nükleer silah kullanımının sonuçları ve stratejik istikrar hakkındaki endişelerimizi bildirdik” diyerek kafa karışıklığını ortadan kaldırmaya çalıştı.

Pentagon, Rusya’nın Herson’dan çekilmesini ateşkes için iyi bir zamanlama olarak görüyor. Bu ve benzer nedenlerle kış mevsimi gelmeden ABD ve Avrupa’nın Jake Sullivan’ı Ukrayna'yı ikna turuna çıkardığı söylenebilir. 

İstihbarat şefleri arasında yapılan toplantının tahıl konusunda arabulucu olan Türkiye’de gerçekleşmiş olması zamanlamayı anlamlı hale getiriyor. Ukrayna ve Rusya maksimalist iddialarından vazgeçmediği için Ankara’nın ev sahipliğinde yapılan görüşmeden sonuç çıkması pek mümkün görünmese de kışı atlatacak kısa süreli bir ateskes sağlanabilir. 

Herson'da üstünlüğü ele geçiren Ukrayna’nın böyle bir ateşkesin Rus ordusunun moralini artıracağı fikri, Ukrayna’yı ateşkesten uzaklaştırabilir. Bu bağlamda Rusya’nın kısa süreli bir ateşkes teklifine olumlu bakacağı öngörülebilir.

Ankara'da; MİT, CIA ve Rus Dış İstihbarat Servisleri arasında görüşmeler başlamadan bir gün önce İstiklal Caddesi’nde terör saldırısının yaşanması Endonezya'nın Bali adasında düzenlenen G-20 Liderler Zirvesi'nde ‘terörle mücadele noktasında tüm dost ve müttefiklerimizden, Türkiye’nin haklı mücadelesine samimi destek bekliyoruz’ diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın haklılığını ortaya çıkarmış oldu.

Ankara’da İstihbarat Şefleri arasında yapılan toplantının, tahıl anlaşmasının 120 gün süre ile uzatılmasına yönelik anlaşmadan birkaç gün önce gerçekleşmesi, bu toplantının içeriğinin sadece nükleer silahların kullanılmasına yönelik olmadığını gösteriyor.

Kim bilir belki de Ankara’da yapılan toplantıda, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindeki terör örgütlerine yönelik bir operasyon yapması bile konuşulmuştur. İstiklal Caddesi'ndeki bombanın sesi Ankara’dan duyulmuş olmalı. Zira Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın dediği gibi bu toplantı önemli olmalı çünkü ‘Bizi önemli işlere davet ediyorlar.’